Προεδρία της ΟΝΝΕΔ, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και ακαδημαϊσμός

Του Γιώργου Αγγελόπουλου

Επίκουρου Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
http://tvxs.gr

Αναμένεται τις επόμενες ημέρες η επίσκεψη της Υπουργού Παιδείας στη Θεσσαλονίκη. Η ακαδημαϊκή κοινότητα της πόλης ευελπιστεί ότι η Υπουργός θα σκύψει με προσοχή στα συσσωρεμένα προβλήματα των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Πέρα από την ανεπάρκεια των υποδομών και τις θεσμικές δυσλειτουργίες, κυρίαρχο προβάλει το ζήτημα της απαξίωσης των πανεπιστημίων. Μια από τις αιτίες αυτής της κατάστασης έγκειται στις σχέσεις «συγγένειας» ανάμεσα σε παράγοντες του φοιτητικού συνδικαλισμού και τις πανεπιστημιακές αρχές. Το πρόβλημα προκύπτει, δυστυχώς, επιτακτικά στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας όπου η δημοσιοποίηση πληροφοριών που αφορούν τις σχέσεις του υποψήφιου προέδρου της ΟΝΝΕΔ, και απόφοιτου του ΠΑΜΑΚ, κ. Α. Παπαμιμίκου με την πρυτανεία του κινδυνεύει να απαξιώσει το ίδρυμα. Πληθώρα δημοσιεύσεων σε ιστολόγια αναφέρονται στο εύρος αυτών των σχέσεων. Οι διδάσκοντες του ΠΑΜΑΚ δέχονται ηλεκτρονικά μηνύματα που αναδεικνύουν όψεις αυτών των σχέσεων και επιστολές καταγγελιών.

Προφανώς έχουμε να κάνουμε με εσωτερικές διαμάχες της ΟΝΝΕΔ που κεφαλαιοποιούν πτυχές του πολιτικού παρελθόντος του κ. Παπαμιμίκου (υπόθεση «ΟΝΝΕΔ Α.Ε.», πρωτόδικη καταδίκη του λόγω ΕΥΑΘ, διαβίβαση στην Εισαγγελία του πορίσματος του Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης για το Δ.Σ. της ΤΡΑΜ Α.Ε. στο οποίο συμμετείχε, καταγγελίες για αυταρχισμό εντός της ΟΝΝΕΔ, κλπ.). Οι συντάκτες των εν λόγω κειμένων επιμένουν να υπενθυμίζουν τις καταγγελίες περί εκτύπωσης χιλιάδων φυλλαδίων της ΟΝΝΕΔ Θεσσαλονίκης στις φωτοτυπικές εγκαταστάσεις του ΠΑΜΑΚ καθώς και την πρωτότυπη ερμηνεία του νομικού πλαισίου περί της φοιτητικής εκπροσώπησης στο ΠΑΜΑΚ. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στη συμμετοχή του εν λόγω υποψήφιου προέδρου της ΟΝΝΕΔ, του Πρύτανη του ΠΑΜΑΚ και του δικηγόρου που ανέλαβε την υπόθεση μετονομασίας του Συλλόγου φοιτητών (διαδικασία κρίσιμη για την δρομολόγηση του συγκεκριμένου τρόπου οργάνωσης της φοιτητικής εκπροσώπησης) στην ΜΚΟ «Δίκτυο πρωτοβουλίας για τη Δημοκρατία στα Δυτικά Βαλκάνια» που έλαβε χρηματοδοτήσεις επί κυβερνήσεων ΝΔ.

Παρόλο που αυτά τα ζητήματα είναι όμως από καιρό γνωστά, οι αποστολείς των ηλεκτρονικών μηνυμάτων και των καταγγελιών επιμένουν στην ανωνυμία. Η ανωνυμία όμως απαγορεύει κάθε δυνατότητα διαλόγου. Αφετέρου, στο βαθμό που πολλά απ΄ όσα ανώνυμα καταγγέλλονται είναι δυσνόητα χωρίς εκ των έσω γνώση της συγκεκριμένης κατάστασης του πανεπιστημίου, είναι αδύνατο να γίνει μια διάκριση αλήθειας και ψεύδους. Εύλογα προκύπτει το ερώτημα μήπως ορισμένες ανώνυμες καταγγελίες ουσιαστικά εξυπηρετούν την εν κρυπτώ ανακατανομή της εξουσίας. Οι πρακτικές αυτές αναδεικνύουν τον χειρότερο από τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν τα ΑΕΙ: την ακύρωση της δημόσιας σφαίρας στο εσωτερικό τους. Στο ΠΑΜΑΚ, για παράδειγμα, η αδρανοποίηση του συλλόγου μελών ΔΕΠ, οι ανώνυμες απειλές κατά του προέδρου των διοικητικών υπαλλήλων και ο εναγκαλισμός της πρυτανείας με μερίδα της ΔΑΠ παράγουν μια ασφυξία του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος. Αυτό όμως που διαφοροποιεί ιστορικά το πανεπιστήμιο του Διαφωτισμού από τις μεσαιωνικές μοναστικές σχολές, είναι η επιδίωξη ύπαρξης μιας δημόσιας σφαίρας ελεύθερης και δημοκρατικής ανάπτυξης της γνώσης.

Η εξασφάλιση του μέλλοντος των πανεπιστημίων στην Ελλάδα θα κριθεί στο επίπεδο των υποδομών, της χρηματοδότησης και της αυτόνομης και δημοκρατικής θεσμικής λειτουργίας τους. Αυτή η λειτουργία θα πρέπει να εγγυάται την ύπαρξη μιας δημόσιας σφαίρας παραγωγής και μετάδοσης της γνώσης στη βάση της αξιοκρατίας και προς όφελος της κοινωνίας. Αναγκαία προϋπόθεση αποτελεί ο σεβασμός του βασικού κανόνα της δημοκρατίας: «ένα άτομο, μια ψήφος». Το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο συνδιοίκησης των πανεπιστημίων βασίζεται σε μια στρέβλωση αυτού του κανόνα. Ανεξάρτητα από το πόσα μέλη ΔΕΠ ή πόσοι φοιτητές ψηφίσουν για την εκλογή των οργάνων διοίκησης, το ποσοστό της εκπροσώπησης τους στη συνδιοίκηση παραμένει σταθερό! Τα φαινόμενα παθογένειας στο ΠΑΜΑΚ που σήμερα βλέπουν το φως της δημοσιότητας με αφορμή τις προεδρικές εκλογές στην ΟΝΝΕΔ, καθώς και παρόμοια σε άλλα πανεπιστήμια, μπορούν μερικώς τουλάχιστον να εμποδιστούν αν ισχύσει η στάθμιση της συμμετοχής μελών ΔΕΠ, φοιτητών, και διοικητικών στις εκλογές των οργάνων διοίκησης.